Een goede balancering van het elektriciteitsnet is de basis voor stabiliteit. Het steeds grotere aandeel zon en windenergie vraagt veel van ons elektriciteitsnet. Warmte/Kracht-koppeling was ooit een tovermiddel om flexibel de piekbelasting op het elektriciteitsnet op te vangen. Vier keer jaar op het juiste moment aanschakelen was al een goede basis voor een rendabele businesscase. Want die grote centrales reageren langzaam. Als adviseur heb ik destijds de nodigde zorggebouwen er over geadviseerd. Ook nu zijn aanvullende maatregelen zoals energieopslag nodig om het net stabiel te houden. Peak shaving van duurzame opwek, en met cycli van soms twee keer per week, op basis van dynamische elektriciteitsprijzen! Nu bieden we flex op het net aan door de pieken van zonne- en windenergie in op te slaan batterijen, want het afschakelen van elektriciteitscentrales gaat traag en kan bovendien het net instabiel maken.

Grootste batterij geplaatst

De Finse bouwer van dieselmotoren en WKK’s van weleer, Wӓrtsilӓ, maakt deze transitie door bij het ontwikkelen van grote netopslag batterijen o.a. in Lelystad. Op dit moment is het de grootste in Nederland in ontwikkeling, ca. 25 MW. Uit onderzoek blijkt dat we naar 2050 toe waarschijnlijk het 1000-voudige nodig hebben. Er staat ons nog wat te wachten.

“We maken de energie-transitie betaalbaarder door de vermeden kosten van de grote batterijen met dynamische gebouwen als flex-aanbieders te verrekenen.” 

Zijn batterijen de enige manier om dit soort opslag te realiseren? Wie kent het plan Lievense nog waarmee we het IJsselmeer als buffer zouden gebruiken? En wat gaat elektrisch vervoer (25-40GW) effectief bij 3mln auto’s) met V2G-oplossingen ons brengen? Dan hebben we nog onze gasloos verwarmde gebouwen. De meeste daarvan op termijn voorzien van een elektrische warmtepomp. Alleen al met het laatste kom je al gauw op een flex-vermogen van ca. 20GW. Daarmee hebben gebouwen nadat ze gasloos zijn een direct inzetbaar flex-potentieel. Daarmee zijn gebouwen een concrete oplossing voor het handhaven van netstabiliteit!

Ontsluiten flex-potentieel met dynamisch binnenklimaat

Een dynamische binnentemperatuur in gebouwen blijkt gezonder dan een constante binnentemperatuur (www.dynka.nl). Laat dat ook nog eens extra flexibiliteit opleveren! Diverse aanbieders staan klaar om met slimme regeling aan te gaan bieden (in plaats van energie-opslag) voorgebouwen en woningen, waarmee lokaal een flex-potentieel wordt ontsloten. Aan de nieuwe elektriciteitswet wordt hard gewerkt, over twee jaar zal geen belemmering meer zijn. Een interessante businesscase: Hoe gaan we vanuit de gebouwde omgeving samenwerken met energienetwerkbedrijven? Maken we flex betaalbaar door de vermeden kosten van de grote batterijen met deze dynamische en gezonde gebouwen als flex-aanbieders te verrekenen? Gedeelde belangen, gedeelde verantwoordelijkheden. Deze nieuwe samenwerkingsvormen opzetten is een kenmerk van de (energie)transitie.

Eric Willems, senior adviseur bij Huygen Installatie Adviseurs BV

e.willems@huygen.net